چکیده

تاملی بر فلسفه، روش‌شناسی و مخاطب‌شناسی آموزش محیط‌زیست در مناطق تحت حفاظت امیرعلی برومند1، فاطمه طباطبایی یزدی2* 1- گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد 2- عضو هیئت علمی گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد 1. Email: amirali.boroumand@mail.um.ac.ir 2. Email: F.tabatabaei@um.ac.ir* نویسنده مسئول چکیده یکی از مسائل پرچالش در قلمرو مطالعاتی آموزش محیط‌زیست، آموزش در مناطق تحت حفاظت است. پژوهش حاضر با مرور منابع کتابخانه‌ای با رویکردی تبیینی-تحلیلی می‌کوشد تا سه پرسش کلیدی این حوزه را پاسخ دهد. نخست «چرا باید برای مناطق تحت حفاظت رسالت آموزشی قائل شد و به آن اولویت داد؟». دوم «چگونه باید در مناطق تحت حفاظت آموزش‌های محیط‌زیستی را ارائه نمود؟» و سوم «مخاطبان آموزش در این مناطق چه کسانی هستند؟». پاسخ این سوالات امکانی نامنتهایی برای نظرورزی، کاوش و پژوهش‌های میدانی فراهم می‌سازند که به تحقق فلسفه‌ی وجودی مناطق تحت حفاظت، حفاظت اثربخش و مشارکتی محیط‌زیست، کمک شایانی می‌کند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که در پاسخ به سوال نخست باید ضمن غور در فلسفه‌ی آموزش محیط‌زیست، از قلمروهای مطالعاتی دیگری نظیر اخلاق محیط‌زیست، جامعه‌شناسی محیط‌زیست و زیست‌شناسی حفاظت نیز بهره جست و با ارائه تبیینی خلاق، صورت‌بندی واحد و شفافی ارائه کرد. در پاسخ به سوال دوم باید ضمن توجه به حیطه‌های روش‌شناسی، تهیه محتوا و راهبردهای اجرایی ارائه و تسهیل، به ظرافت‌های آموزش در میدان و فرصت‌ها، چالش‌ها و تهدیدهای آن نیز دقت داشت. در پاسخ به سوال سوم باید توجه داشت اگر چه طیف‌های گسترده‌ای از مخاطبان را در این مناطق می‌توان آموزش داد، لیکن میزان دانش محیط‌زیستی معیار مناسبی برای برنامه‌ریزی آموزشی این مناطق است. بنابراین درابتدا می‌توان مخاطبان را به دو گروه کلی متخصص و غیرمتخصص تقسیم نمود و سپس متخصصان را براساس درجه تحصیلات آکادمیک، تجربه حضور میدانی و سایر شاخص‌ها طبقه‌بندی کرد. جستار حاضر حاوی پیشنهاداتی برای دست‌اندرکاران است. کلمات کليدي: آموزش محیط‌زیست، مشارکت‌های مردمی، حفاظت مشارکتی، برنامه‌ریزی آموزشی. Environmental Education (EE) in protected areas: philosophy, methodology and audience Amirali Boroumand1 and Fatemeh.tabatabaei Yazdi2,* 1- Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad 2- Assistant Professor of the Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad 1. Email: amirali.boroumand@mail.um.ac.ir 2. Email: Fatemeh.tabatabaei@um.ac.ir *Corresponding author Abstract One of the most challenging issues in environmental education(EE) studies is education in protected areas. The present study tries to answer three key questions in this field by reviewing the library resources with an explanatory-analytical approach. First, "Why should consider the educational mission for protected areas?" Second, "How should environmental education be provided in protected areas?" And third, "Who is the education audience in these areas?" The answers to these questions provide opportunities for theorizing, exploring, and conducting field research that contributes to the realization of the philosophy of protected areas, effective conservation, and participatory environmental protection. The findings of this study indicate that in response to the first question, while considering the philosophy of environmental education, other fields of study such as environmental ethics, environmental sociology and conservation biology should be considered to achieve a clear explanation. About second question, paying attention to the areas of methodology, content preparation and implementation strategies and opportunities, challenges and threats in field training is important. In answer to the third question, it should be noted that although a wide range of audiences can be trained in these areas, but the amount of environmental knowledge is a good criterion for educational planning in these areas. Therefore, first, the audience can be divided into two general groups of experts and non-experts, and then specialists can be classified based on the degree of academic education, field experience and other indicators. The present article propose some suggestions to the stakeholders. Keywords: Environmental education, public participation, participatory protection, educational planning.

کليدواژه ها

کلمات کليدي: آموزش محیط‌زیست، مشارکت‌های مردمی، حفاظت مشارکتی، برنامه‌ریزی آموزشی.Keywords: Environmental education, public participation, participatory protection, educational planning

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
فاطمه طباطبایی یزدی , 1400 , تاملی بر فلسفه، روش‌شناسی و مخاطب‌شناسی آموزش محیط‌زیست در مناطق تحت حفاظت , اولین همایش بین المللی بوم شناسی و حفاظت از تنوع زیستی