چکیده

تیره شاه‌پسند (Verbenaceae) در حال حاضر متشکل از دو سرده شاه‌پسند (Verbena) و Phyla در مناطق مختلف ایران، بخصوص استان‌های شمالی است. این تیره در منابع قدیمی، تیره‌ای بزرگ‌تر و شامل سرده‌هایی همچون Vitex و Clerodendrum بوده است. با این حال، بر اساس مطالعات تبارزایی، امروز این تیره به تیره‌ای کوچک‌تر تبدیل شده است. به منظور ارزیابی حد و مرز سرده‌ها و همچنین میزان تفاوت بین دو سرده Vitex و Clerodendrum با سرده‌های Verbena و Phyla از تاکسونومی عددی استفاده شد. برای انجام این مطالعه، 48 نمونه گیاه مربوط به چهار تاکسون نامبرده، مورد ارزیابی قرار گرفتند. این نمونه‌ها از هرباریوم دانشگاه گیلان و هرباریوم مرکزی دانشگاه تهران انتخاب شدند. در مجموع ۵۸ صفت مورد بررسی قرار گرفتند. از این بین، ۲۲ صفت کمّی و ۳۶ صفت کیفی بودند. در مورد صفات کمّی، میانگین 10 مرتبه اندازه‌گیری ملاک قرار گرفت. در مورد صفات کمّی، حالات مختلف صفات مشخص شده و با کددهی به این حالات، ماتریکس داده‌ها آماده شد. در نهایت، پس از ارزیابی ماتریکس‌های فاصله مختلف و الگوریتم‌های مختلف خوشه‌بندی، دندروگرامی با استفاده از ماتریکس فاصله Gower و روش خوشه‌بندی UPGMA ترسیم شد. اطلاعات به دست آمده از این درخت، به خوبی موید جدایی بین این تاکسون‌ها از یکدیگر بوده و از سویی دیگر، فاصله زیاد بین دو سرده Vitex و Clerodendrum با دو سرده Verbena و Phyla و انتقال آنها به تیره نعنا (Lamiaceae) را تأیید می‌کند.

کليدواژه ها

تیره شاه‌پسند، تاکسونومی عددی، مورفومتری، ماتریکس فاصله، خوشه‌بندی.

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
نرجس رضازاده مقدم پیشه‌وری , 1400 , تاکسونومی اعضای تیره شاه‌پسند (Verbenaceae) و سرده‌های نزدیک با بهره‌گیری از تاکسونومی عددی , اولین همایش بین المللی بوم شناسی و حفاظت از تنوع زیستی