چکیده

بهره‌گیری مؤلف از رسانۀ مورد استفاده‌اش به منظور تاکید بر ساختگی بودن اثر از رایج‌ترین تمهیدات مدرنیسم هنری به شمار می‌رود. روندی که در دورۀ پسا-مدرن به یک هنجار بدل گشته و سینمای امروز جهان نیز بی‌وقفه از عناصر آشکارساز، چه در فرم و چه در محتوا، بهره می‌برد. خودآگاهی سینمایی به عنوان یکی از این ابزارها می‌تواند کارکردهای متعددی داشته باشد و پژوهش حاضر می‌کوشد با ارائۀ یک معرفی مختصر از این مفهوم، به شیوه‌های به کارگیری‌اش در سینما اشاره کند. چارچوب نظری اتخاذ شده در این پژوهش برای تحلیل دو فیلم انتخابی از میان نظریه‌های معاصرتر ادبی و سینمایی انتخاب شده که بر مضمون خودآگاهی روایت تاکید دارند. فیلم اژدها وارد می‌شود! (مانی حقیقی، 1394) از دریچۀ «فراداستان تاریخ‌نگارانه»، چارچوبی ارائه شده از سوی نظریه‌پرداز و منتقد ادبی فعال در حوزۀ پست‌مدرنیسم لیندا هاچن، و فیلم مسخره‌باز (همایون غنی‌زاده، 1397) با استفاده از الگوی «ژانر خودآگاه» که توسط رابرت استم در طبقه‌بندی پنج‌گانه‌اش از مفهوم خودبازتابی سینمایی ارائه شده است، تحلیل شده‌اند. بررسی عناصر یاد شده در این دو فیلم ثابت می‌کند سینمای ایران اگرچه کمی دیر به سوی استفاده از ظرفیت‌های بیانی گسترده و خلق بسترهای متنوع معنایی و رمزگان‌های نوین و ساختارهای متفاوت سینمایی حاصل از بهره‌گیری از مفهوم خودآگاهی روایت رفته است، ولی به هر جهت برخی از فیلم‌سازان خلاق دهۀ 1390 توانسته‌اند به شیوه‌های مختلف این خودآگاهی را در سینمای ایران به کار برده و لایه‌های معنایی جدیدی به آثار خود اضافه کنند.

کليدواژه ها

خودآگاهی سینمایی، خودبازتابی، پست‌مدرنیسم، مسخره‌باز، اژدها وارد می‌شود!

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
علیرضا بهپور حاجیانی , 1398 , بررسی مفهوم خودآگاهی پست‌مدرنیستی در سینمای معاصر ایران (نمونه‌های مورد بررسی: مسخره‌باز و اژدها وارد می‌شود!) , نخستین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال