نقش شرایط اجتماعی و تاریخی زنان و تاثیرگذاری آنان در شکوفایی تعزیه قاجار
The role of social and historical conditions of women and their influence in the flourishing of Qajar Ta"zieh
نویسندگان :
مهدی امیری ( دانشگاه زابل )
چکیده
در این مقاله به وضع زنان در تعزیه دوره قاجار می پردازیم آنچه در ماه محرم بیش از همه برای زنان اثربخش و مایة قوت قلب بود برگزاری مراسم تعزیه بود که طی سالها تداوم و نوآوری در ابعاد آن، در فرهنگ مردم ریشه دوانده و تبدیل به مراسمی شده بود که هر ساله انجام میگرفت. در گوشهوکنار شهر خانوادههای متمول برای آن هزینهها صرف میکردند و حتی برخی اموالشان را در این راه وقف میکردند. زنان به این نمایش مذهبی علاقه و وابستگی عمیقی داشتند و بیش از مردان در آن حضور مییافتند در دورهی قاجاریه به وضع متون تعزیه نیز توجهی درخور، کافی و کامل شده بود و چه از لحاظ متن آن ها، چه نحوهی اجرا و چه استفاده از لباسها و ابزار و آلات موسیقی دگرگونی حیرتانگیزی پذیرفته است و کلیه خارجیان که آن تعزیهها را دیدهاند زبان به تحسین گشوده اند.. در شکل دهی هویت زن ایرانی، عوامل متفاوتی دخالت داشته و دارند که از اینها می توان به عوامل طبیعی (محیط جغرافیایی)؛ عوامل فرهنگی و اجتماعی مثل: احکام، عقاید، باورها، آموزه های دینی، آداب و رسوم قبیله ای و ... اشاره کرد تعزیه، یکی از اشکال مذهبی نمایش ایرانی است که بنابر نظر پژوهشگران این حوزه، در دودمان قاجار، خاصه عهد ناصری، به اوج شکوفایی خود رسیده است. به زعم بسیاری از آنها، علل مهم شکوفایی این گونه نمایشی در عهد قاجار، یکی تدوام قدرت مذهب تشیع از عهد صفوی به بعد و دیگر، ساخت و برپایی تکایای موقت و تکایای ثابتی چون تکیه دولت بوده است. در این میان برخی آرا، تاثیر شرایط اجتماعی- تاریخی ایران را بر این گونه نمایشی متذکر شده اند. وجود چنین نظرگاه هایی، هرچند اشاره گونه و موردی، نشان دهنده تاثیر شرایط اجتماعی در این شکل نمایش آیینی- سنتی است.در این دوره آئینها و مراسم ویژه ایام محرم درعصر قاجار فرصتی بود برای زنان تا در سنتهای اجتماعی نقشآفرینی کنند و حضور پررنگتری در جامعه داشته باشند.کليدواژه ها
عصر قاجار، زنان، عزاداری، محرم، امام حسین(ع)کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:مهدی امیری , 1402 , نقش شرایط اجتماعی و تاریخی زنان و تاثیرگذاری آنان در شکوفایی تعزیه قاجار , چهارمین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال
دیگر مقالات این رویداد
© کلیه حقوق متعلق به دانشگاه دامغان می‌باشد.