بازتاب اصطلاح «نمایش» در کتاب ایران و قضیه ایران
The reflection of the term "show" in the book Iran and the Iranian case
نویسندگان :
مهدی دهقانی ( دانشگاه جیرفت )
چکیده
در اواخر قرن نوزدهم میلادی و دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، جرج ناتانیل کرزن بازدیدکننده انگلیسی از مناطق مختلف ایران دیدار کرد و شرح مشاهدات خویش را در کتاب ایران و قضیه ایران نگاشت. مشاهده دقیق و ارزیابی موشکافانه از اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران از ویژگی‌های برجسته کتاب مذکور است که شایستگی بررسی از جنبه‌های مختلف را داراست. مهم‌ترین کاربرد اصطلاح «نمایش» توسط لرد کرزن پیرامون رقابت مستعمراتی دو حکومت مقتدر بریتانیا و روسیه تزاری در ایران بود که دارای ویژگی‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. افزون بر آن در کتاب موردنظر، مفهوم «نمایش» درباره مباحثی همچون نیزه بازی، اشیای گران‌قیمت موزه حکومتی، تکیه دولت، توپخانه، رژه و یا عملیات نظامی و همچنین آداب اداری ماموران حکومتی بیان شده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: اصطلاح «نمایش» در کتاب ایران و قضیه ایران، چه بازتابی داشت؟ برای پاسخگویی، به این برآورد می‌رسیم که در وهله نخست، لرد کرزن با توجه به سطح تحصیلات مناسب و ذهن تحلیل‌گر خویش توانسته ارزیابی دقیقی از رخدادهایی که مشاهده کرده است، داشته باشد. در وهله دوم هم وی استنتاجات مهمی پیرامون شرایط معاصر و حتی آتی جامعه ایرانی بیان می‌کند که در پاره‌ای از اوقات، ارزیابی‌اش را در قالب اصطلاح «نمایش» به نگارش درمی‌آورد. در همین زمینه برای اثبات مدعای مذکور می‌توان به نمونه‌هایی همچون «از رسوم ستوده روس‌ها تأسيس نمايشگاه مصنوعات خودشان است و اجناس را بامهارت بسيار انتخاب نموده نمايش مىدهند»، «اجناس بسيار ذی‌قیمت را در كنار بنجلترين اقلام غيرقابل وصف به نمايش گذاشتهاند»، «هرگاه نمايش تا شام طولانى شود به‌وسیله هزاران شمع كه در شمعدان‌های بلورين بر ديوارها هست، روشنایی فراهم مىشود»، «نمايش آن روز شامل افرادى خوشبنيه و رشيد و بلندتر از حد معمول» و همچنین «او به خواندن يك كلمه آن‌هم قادر نبوده و منظورش نمايش مراقبت رسمى بود» اشاره کرد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی پس از توصیف و طبقه‌بندی جنبه‌های گوناگون اصطلاح نمایش در کتاب ایران و قضیه ایران به تحلیل و تفسیر این ویژگی‌ها و تأثیرات مختلف آن در جامعه دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار می‌پردازد.کليدواژه ها
نمایش، کرزن، ایران، رقابت مستعمراتی، اشیای گران‌قیمت.کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:مهدی دهقانی , 1402 , بازتاب اصطلاح «نمایش» در کتاب ایران و قضیه ایران , چهارمین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال
دیگر مقالات این رویداد
© کلیه حقوق متعلق به دانشگاه دامغان می‌باشد.