جایگاه اصطلاح نمایش در توصیفات مورخین عصر قاجاریه
The position of the term drama in the descriptions of historians of the Qajar era
نویسندگان :
مهدی دهقانی ( دانشگاه جیرفت )
چکیده
در جامعه سنتی ایران و ازجمله در عصر قاجاریه، پیشرفت‌های فناوری و رسانه‌ای نوینی از قبیل تلویزیون، تئاتر و سینما وجود نداشت. به همین جهت، نگارندگان به‌ویژه سفرنامه نویس ها از یک‌سو برای بیان و ترسیم اماکن جغرافیایی خاصی از قبیل شهرها، دهات و جاده‌ها و مورخین از سوی دیگر برای تشریح مناسبات اجتماعی خاص از قبیل نشان دادن مهارت‌های فردی (هنر بازیگران دوره‌گرد، اسب‌سواری، تیراندازی، کارآیی شغلی) و اجتماعی (مراسمات مذهبی و همچنین منزلت اجتماعی بزرگان در قالب مراسماتی همچون تدفین، ازدواج و خلعت بران) به‌اصطلاح «نمایش» توجه داشتند. اصطلاح «نمایش» به جهت گستره و درنتیجه ابهام و پیچیدگی‌اش، معانی و مترادف‌های فراوانی در متون عصر قاجاری می‌یافت؛ در این میان می‌توان به واژگان مترادفی همچون «جلوه»، «سواد»، «قشنگ»، «مهارت» و «رشادت» اشاره کرد. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: اصطلاح نمایش در توصیفات مورخین عصر قاجاریه چه جایگاهی داشت؟ برای پاسخگویی، به این برآورد می‌رسیم که در نیمه نخست دوره قاجاریه اصطلاح «نمایش» در کلام و نوشتار مردمان زمانه به توصیفات سنتی حالات انسانی و پدیده‌های طبیعی اختصاص داشت؛ چنانکه، در عباراتی همچون «در كار چالاك شدن و درستى خود را نمايش دادن و هنرمند بودن»، «سنندج، سواد و نمايش باشكوهى دارد» و «چهار هزار سوار كه بر يك صف باشد، چقدر سواد و نمايش دارد» بدان اشاره‌شده است. در نیمه دوم عصر قاجاریه، با ورود هنر عکاسی و رونق تصاویر اشخاص و منظره‌ها در روزنامه‌های خارجی و داخلی، اصطلاح «نمایش» کاربردهای بیشتری در متون تاریخی یافت؛ چنانکه اشراف و متمولین در کنار سایر اثاثیه و تمول شان علاقه خاصی برای به نمایش گذاشتن تصاویر خاص شخصیت‌های مشهور داخلی و خارجی داشتند. هدف از انجام اقدامات مذکور افزون بر علایق فردی و سیاسی، معمولا برای کسب شهرت و مشروعیت و همچنین نمایش تمول و تجمل بزرگان درباری بود. در این میان، می‌توان به توصیفی همچون «عمارت مجلل مسعوديه عكسهاى روزنامهسان ارتش امپراتوری، مجالس جشن پترزبورگ، امپراتور روس، ملكه روسيه، سرداران روسيه و غيره را نمايش مىداد» اشاره کرد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی پس از توصیف و طبقه‌بندی جنبه‌های گوناگون اصطلاح نمایش در توصیفات مورخین به تحلیل و تفسیر این ویژگی‌ها و تأثیرات مختلف آن در عصر قاجاریه می‌پردازد.کليدواژه ها
نمایش، منزلت، مراسم، عکاسی، دوره قاجاریه.کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:مهدی دهقانی , 1402 , جایگاه اصطلاح نمایش در توصیفات مورخین عصر قاجاریه , چهارمین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال
دیگر مقالات این رویداد
© کلیه حقوق متعلق به دانشگاه دامغان می‌باشد.