افق انتظارات در سیطره‌ی محدوده‌ها؛ بحثی در «رسانه» و «قاب» در موسیقی کلاسیک ایران
The horizon of expectations is dominated by the limits; A discussion on "media" and "frame" in Iranian classical musicc
نویسندگان :
متين آهنگري ( دانشگاه تربيت مدرس )
چکیده
مبحث مهمِ دریافتِ موسیقی و به طور کلی پدیدارِ موسیقی، تا حد زیادی در گرو فهمِ ما از چهارچوب‌های اجرایی آن است. تعریفِ چهارچوب در این زمینه به طور مشخص به بحث رسانه و ضبط موسيقي مربوط می‌شود. ابزار توليدِ موسيقي، ضبط و توليد مكانيكي اثر نه تنها انتقالِ پيام را ممكن مي‌كند، بلكه افقِ انتظاراتِ شنونده‌ي آن را نيز تعيّن مي‌بخشد. مطالعه‌ي موردي در اين نوشتار، موسيقي كلاسيك ايران در انتهاي دوران قاجار است كه با ضبطِ صفحاتِ سنگي از تاريخ 1284 خورشيدي گره مي‌خورد. در نتيجه، مسئله‌ی این پژوهش در محور این پرسش‌‌ها است كه: چگونه ابزار تولیدِ مكانيكيِ موسیقی، دریافت و ذوقِ زیبایی‌شناختیِ آن را تعیّن می‌بخشد؟ و همچنین آیا موسیقی بیانی خودمختار دارد یا چیزی/ چیزهایی بیرون از روابط محضِ موسیقی، ساز و کار بیانِ آن را تقویت می‌کند؟ در پاسخ به این پرسش، جستارِ پیش‌رو به سمت مفهومِ «رسانه» رهنمون می‌شود. پدیداری که در حقيقت آستانه‌های ذوق را در همكنشِ مخاطب و مألف تبیین می‌کند. در این نوشته تلاش می‌شود تا با قرار دادن رسانه در محوریت پرسش از چگونگی کارکردِ تولید موسیقی دستگاهی به خصوص در انتهای دوران قاجار، که تولیدِ مکانیکی موسیقی با ضبطِ صفحاتِ سنگی و تکثیرپذیریِ آن ممكن می‌شود، و نیز اجرای كنسرت‌هاي موسیقی به عنوانِ یکی از شکل‌های عرضه‌ی موسیقی دستگاهی، به مفهومِ تأثير «قاب» در دريافتِ موسيقي اشاره كنيم. با امكانِ ضبطِ موسيقي، خيالِ ثبت اثر صوتي به حقيقت نزديك مي‌شود اما در سويي ديگر چهارچوبِ محقق‌شده توسط رسانه، محدوده‌هایی جديد برايِ تولید موسيقي می‌شود که متنِ موسیقی را در سیطره‌ی خود، شکل می‌دهند. روش تحقیق در این نوشتار به شکلِ توصیفی-تحلیلی صورت گرفت و نیز گردآوري داده‌ها به شكل اسنادي صورت گرفته است. هدف از این پژوهش، تلاشی است در تذکر این نکته که طرفدارانِ زیبایی شناسی دریافت و نیز زیبایی شناسیِ وجودی، با پررنگ کردن عملِ سوژه ، نقش و جایگاه ابزار تولیدِ زیبایی را گاه از حوزه‌ی تحلیل بیرون گذاشته‌اند. همچنین یادآوری این نکته که تا چه اندازه ابزارِ تولید، آستانه‌های انتظاراتِ شنونده را را تعیین می‌بخشد.کليدواژه ها
موسيقي كلاسيك ايران، رسانه، زيبايي‌شناسيِ موسيقي، قاب.کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:متين آهنگري , 1402 , افق انتظارات در سیطره‌ی محدوده‌ها؛ بحثی در «رسانه» و «قاب» در موسیقی کلاسیک ایران , چهارمین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال
دیگر مقالات این رویداد
© کلیه حقوق متعلق به دانشگاه دامغان می‌باشد.