چکیده

در طول تاریخ ایران بعد از اسلام، بسیاری از مورخین ایرانی در بستر ادبیات فارسی و عربی آموزش یافتند؛ به همین جهت، اغلب آنان در رقابت با همگنان خویش، علاقه وافری به نمایش مهارت های فنی و کلامی در بیان توصیفات جاندار از صحنه های رزمی، بزمی، حالات انسانی، حیوانی و نباتی در قالب نثر و نظم نشان داده اند. توصیف آسمان به عنوان صحنه نمایش را می توان در توصیف «نقش وجود مواكب كواكب را از صفحه نمايش‏ محو كرده بنهان‏خانه فنا رسانيد»، صحنه نمایش طبیعت در توصیف «بزم گلشن از نمايش‏ ازهار و رياحين رشگ نگارستان چين گشت‏» و یا در توصیف دشمنان ولی نعمت «چنانچه به نمايش‏ اين مسلك كلام، تمثالى از ظهور شرور و مفاسد و صدور آثار غرور و مكايد غدار يعنى سليمان نابكار با اولياى اين آستان عالم‏مدار بر لوحه روزگار و صفحه اعتبار، مشاهده و آشكار شد» به کار گرفته شده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: اصطلاح نمایش در توصیفات انتزاعی مورخین چه بازتابی داشت؟ برای پاسخگویی، به این برآورد می‌رسیم که مورخین ایرانی در صفحات نخستین آثار خویش و همچنین در سرآغاز هر مبحثی اغلب با کاربرد کلمه «نمایش» به بیان توصیفات دقیق و جانداری از صحنه ها و حالات روحانی، طبیعی و انسانی نائل شده اند تا ضمن حمد و ثنای الهی و ستایش اقدامات ممدوح خویش، مهارت خویش در بازنمایی کامل صحنه های رزم و بزم را به همگنان خویش و خوانندگان شان نشان بدهند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی پس از توصیف و طبقه‌بندی جنبه‌های گوناگون اصطلاح نمایش در توصیفات انتزاعی مورخین به تحلیل و تفسیر این ویژگی‌ها و تاثیرات مختلف آن می‌پردازد.

کليدواژه ها

نمایش، توصیف، کواکب، حمدالهی، مورخین.

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
مهدی دهقانی , 1401 , بازتاب اصطلاح نمایش در توصیفات انتزاعی مورخین , سومین همایش ملی هنرهای نمایشی و دیجیتال